युगवाणी विशेष समवाददाता

काठमाण्डौं, १२ मङ्सिर ।  नेपाली कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसमितिको बैठक फेरि दुई दिन पर सारिएको छ । कांग्रेसका अनुसार १२ गते शुक्रबार बस्ने भनिएको बैठक अब १४ गते आइतबार पुगेको छ ।

पार्टीका मुख्यसचिव कृष्णप्रसाद  पौडेलका अनुसार मङ्सिर १२ गते शुक्रबार दिउँसो २ः०० बजे पार्टीको केन्द्रीय कार्यालय, बिपी स्मृति भवन, बिपी नगर, ललितपुरमा बस्ने भनिएको बैठक यही मङ्सिर १४ गते आइतबार दिउँसो २ः०० बजे बस्नेछ ।

कांग्रेसमा पन्ध्रौं महाधिवेशन कहिले गर्ने भन्ने विवाद छ ।  कतिपय नेताहरूले नियमित महाधिवेशन वैशाखमा गर्नुपर्ने बताइरहेका छन् भने कतिपयले  सकेमा मंसिरभित्रै  नसके आम चुनाव अघि गराइ सक्नुपर्ने अडान राख्दै आएका छन् ।

विशेष गरेर कांग्रेसका वरिष्ठ नेता शेखर कोइराला र उहाँका पक्षधरहरू समयमै ( मंसिर भित्रै) नियमित महाधिवेशन गराइनु पर्ने पक्षमा छन् । नेता कोइरालाले यो कुरा एक वर्ष अघिदेखि स्पष्टरुपमा राख्दै  आउनु भएको हो ।  उहाँ अहिले पनि त्यही अडानमा हुनुहुन्छ ।

यता नियमित महाधिवेशन यथा समय मंसिरभित्र गर्न सम्भव नहुने बताउँदै महामन्त्रीद्वय गगनकुमार थापा र विश्वप्रकाश शर्माको अगुवाईमा विशेष महाधिवेशनको माग गरिएको अवस्था छ । उनीहरुको मागपत्र कांग्रेस कार्यालयमा विधिवत् दर्ता भैसकेको छ ।

कांग्रेसको विधान अनुसार यसरी माग भएको विशेष महाधिवेशन तीन महिनाभित्र गराइनु पर्छ ।  यो बैधानिक बाध्यता हो । समयका हिसावले  कांग्रेसले विशेष महाधिवेसन आउँदो पुस भित्र गरिसक्नु पर्छ ।

ज्ञातव्य के छ भने स्वयं महामन्त्री गगन थापाको संयोजकत्वमा गठित क्रियाशील सदस्य वितरण एवं नवीकरणको जिम्मेवारी दिएर गठित समितिले डेढ वर्ष वितिसक्दा पनि त्यो जिम्मेवारी पूरा गर्न सकेन । त्यसैले यतिबेला मंसिर भित्रैको यथा समयमा नियमित महाधिवेशन गर्न नसकिने अवस्था सिर्जना भएको हो ।

गगन थापा  जेन जी आन्दोलन  पूर्व ०८२ को मंसिर हैन, ०८३ साल भित्र महाधिवेशन पक्का हुन्छ, गराइन्छ भन्दै आउनुभएको थियो । गत भदौ २३/२४ को जेन जी आन्दोलनको परिणाम स्वरुप कांग्रेसकै गठबन्धामा बनेको सरकार हटेको र प्रतिनिधि सभासमेत विघटन भएर यही ०८२ फागुन २१ गते  आम निर्वाचन गरिने भएपछि थापा चुनाव अघि विशेष महाधिवेशन र नेतृत्व परिवर्तनको पक्षमा लाग्नु भयो र उहाँकै कारण नियमित अधिवेशन ओझेलमा परेको हो ।

यसरी नेताहरूबीच नियमित महाधिवेशन  मंसिरमा गर्न नसकिने भएपछि कहिले गर्ने भन्नेमा सहमति नजुट्दा र विशेष महाधिवेशनबारे मतभेद हुँदा   केन्द्रीय समितिले लामो समयसम्म निर्णय गर्न सकेको छैन। बैठक सारिदै सारिंदै गरिएको छ र सहमतिको मार्ग खोजिंदैछ ।

जेन जी आन्दोलनका बखत आन्दोलनकारीको पिटाईमा परेर सख्त घाइते हुनुभएका कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कालाई  सभापतिको कार्यकारी जिममेवारी दिनुभयो । खड्का अहिले कांग्रेसको कार्यवाहक सभापति हुनुहुन्छ ।

घाइते देउवा सिंगापुरमा उपाचार गराएर फर्किसक्नु भएको छ । तर कांग्रेको मतभेद सुल्झिएको छैन । अन्तर्यमा के हुँदैछ  जानकारी कसैलाई छैन तर प्रकटमा विवाद बढ्दो देखिन्छ ।

प्रकटस्वरुप विशेष महाधिवेशनको मागकर्ता र अभियन्ताहरूले १० गते बुधबार काठमाण्डौमा विशेष भेलाको आयोजना गरेर कांग्रेस नेतृत्वले  यो मागलाई छल्न नपाओस् भनी खबरदारी गरे ।

त्यसपछि  विशेष महाधिवेशन हस्ताक्षर अभियानकर्ताहरूले एक विज्ञप्ति सार्वजनिक गर्दै  महाधिवेशन प्रक्रियामा देखिएको लामो अन्योल र निर्णयहीनताले पार्टी  गम्भीर संकटको मोडमा उभिएको बताएका छन् ।

उनीहरूका अनुसार जनताको अपेक्षा अनुसार पार्टीमा आमूल रूपान्तरण र नवीकरण आवश्यक रहेको गहिरो अनुभूति गरेर नै यो विशेष महाधिवेशनको माग गरिएको हो । यो वैधानिक बाटो हो र यसलाई रोक्न मिल्दैन ।

विशेष महाधिवेशन पक्षधरहरूको सो विज्ञप्तिमा उल्लेख छ : ‘नियमित महाधिवेशनको मिति तोक्नसमेत आनाकानी गर्ने, विशेष महाधिवेशनको मागलाई सम्बोधन नगरी केन्द्रीय समितिको बैठकलाई अनावश्यक रूपमा लम्ब्याइरहने प्रवृत्ति कुनै पनि हिसाबले जिम्मेवार नेतृत्वको परिचय होइन । कुनै पनि बाहना वा अविश्वसनीय नियमित महाधिवेशनको तालिकामा विशेष महाधिवेशनको माग निष्क्रिय हुन सक्दैन । वर्तमान कार्यसमितिको समयावधि थप नगरि नियमित महाधिवेशन सम्पन्न भई नयाँ नेतृत्व निर्वाचित हुने भएमा मात्र विशेष महाधिवेशनको माग स्वतः निष्क्रिय हुनेछ। अन्यथा, पार्टी विधानले दिएको वैधानिक अधिकार-विशेष महाधिवेशन-कसैले पनि रोक्न वा अतिक्रमण गर्न पाउँदैन।’

यसलाई कांग्रेसका अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माको भाषामा भन्नुपर्दा ‘अब विशेष महाधिवेशन व्याक गिउरमा जान सक्दैन’ । विधानतः विशेष महाधिवेशन छल्न सकिने अवस्था छैन । मागकर्ताहरूले माग फिर्ता लिनु मात्र यसको विकल्प हो ।

यसबीच कांग्रेस राजनीतिबाट विश्राम लिनुभएको भनिएका देउवा यो विवाद मिलाएर पार्टीलाई एकजुट बनाउन सक्रिय हुनुभएको समाचारहरू आएका छन् ।

समाचार छ कि महाधिवेशनको विषयमा विवाद चुलिँदै गएपछि बिहीबार संस्थापन पक्षीय शीर्ष तहका नेताहरूसित देउवाले छलफल गर्नुभयो । महामन्त्रीद्वय गगन थापा  र विश्वप्रकाश शर्मासित वेग्लै लामै वार्ता पनि गर्नुभयो । तर निष्कर्ष निस्केको छैन ।

छलफलमा देउवाले विशेष महाधिवेशन नगर्न, नियमित महाधिवेशन गर्न सल्लाह दिनुभएको कुरा बाहिरिएको छ ।  छलफलमा सहभागी एक नेताले भने‚ देउवाको भनाइ यसरी  उधृत गरे : ‘विशेषले पार्टी फुटाउँछ । पार्टी फुटेको, टुटेको म हेर्न सक्दिनँ ।नियमित महाधिवेशन जहिले गरे पनि तपाईहरू सहमतिमा गर्नुहोस् । बीचमा निर्वाचन आए रोकेर निर्वाचनमा लाग्नू । महाधिवेशन सहमतिमै गर्नू ।’

देउवासितको सो छलफलमा  कार्यवाहक सभापति खड्का, केही पूर्व पदाधिकारीहरु, केन्द्रीय सदस्य एनपी साउद, रमेश लेखक, मीन विश्वकर्मालगायतका नेताहरु सहभागी थिए ।

यता पार्टीलाई अनिर्णयको बन्दी बनाएको आरोप खेपिरहनु भएका कार्यवाहक सभापति पूर्णबहादुर खड्का ‘जे गर्ने हो चाडै गरौं तर सहमतिमा गरौ’ भन्ने पक्षमा देखिनुभएको छ । हिजो विहीबार साँझ  सामाजिक सन्जाल एक्स मार्फत् एक  वक्तव्य  सार्वजनिक गरेर आफ्नो धारणा यसरी राख्नु भएको छ : ‘माफ पाऊँ सबैसँग बैठक सारेकोमा, गाली सबैले मलाई गर्नुस्, जसले गाली गर्न डिजर्भ गर्नुहुन्छ। जबसम्म सर्वसम्मत निर्णय गर्ने अवस्था बन्दैन, म बैठक सारिरहन्छु, म कार्यबाहक रहेसम्म।’